Η ξεχασμένη στρατιά της Σαλονίκης

(SALONIKA AND ITS SURROUNDINGS) 

Η πόλη της Θεσσαλονίκης έχει να επιδείξει μια πλούσια και μακραίωνη ιστορία, που αρκετές φορές την έφερε να βρίσκεται στο μέσο διεθνών και τοπικών εξελίξεων. Αρκετές φορές η πόλη αποτέλεσε εστία αντιπαραθέσεων, με σφοδρές πολιτικές αλλά ακόμα και πολεμικές συγκρούσεις να λαμβάνουν χώρα.

Λίγοι θα γνωρίζουν πως κατά τη διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου, στη Θεσσαλονίκη, αναπτύχθηκε μια από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις της εποχής με 24 μεραρχίες οι οποίες απαρτιζόντουσαν με στρατεύματα από σχεδόν όλη την υφήλιο με στρατιώτες από την Ευρώπη, τη Σερβία, τη Ρωσία, τις τότε αποικίες της Βόρειου Αφρικής, της Ινδοκίνας ακόμα και από τη μακρινή Ινδία. Μάλιστα θα αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα στρατιωτικά μέτωπα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, και θα γίνει γνωστό σαν το Μέτωπο της Σαλονίκης(Salonika Front). Έτσι στον τότε  ποικολόμορφο πληθυσμό ήρθαν να προστεθούν και άλλες εθνότητες και η Θεσσαλονίκη κατέστη για τα δεδομένα της εποχής μια μικρή Κοινωνία των Εθνών.

Αξίζει να σημειωθεί πως εξαιτίας της παραμονής των στρατευμάτων στη Θεσσαλονίκη, έχουμε ένα ιδιαιτέρως πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό που περιλαμβάνει φωτογραφίες των κατοίκων της πόλης, αλλά κτιρίων και μνημείων που πλέον δεν υπάρχουν που έπεσαν είτε θύματα της μεγάλης φωτιάς είτε της ανελέητης μεταπολεμικής ανοικοδόμησης. Ενδεικτικά από Γάλλους φωτογράφους υπάρχει το μοναδικό ντοκουμέντο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου του Τρανού(βρισκόταν στην Πλατεία Δικαστηρίων), και ήταν από τις μεγαλύτερες εκκλησίες της πόλης αλλά καταστράφηκε στη μεγάλη πυρκαγιά του 1917

Σήμερα στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης υπάρχουν μερικά  εναπομείναντα ίχνη της παρουσίας των ξένων στρατευμάτων κατά την εποχή εκείνη, -χαμένα όμως στο πυκνοδομημένο συγκρότημα της πόλης-, που για να τα ανακαλύψει κανείς θα πρέπει να τα αναζητήσει προσεκτικά. Συγκεκριμένα υπάρχουν 4 μεγάλα νεκροταφεία στην οδό Λαγκαδά, στην Καλαμαριά, στο Δενδροπόταμο και στην Εξοχή με συνολικά άνω των 24.000 πεσόντων, και η ατομική τους έκταση καταλαμβάνει αρκετές φορές αυτής ενός ποδοσφαιρικού γηπέδου

Ο επισκέπτης θα ξαφνιαστεί από τη χωροταξία αυτών των ‘σιωπηλών πόλεων’, από την βλάστηση που υπάρχει, και στο πόσο προσεκτικά διατηρημένα είναι τα νεκροταφεία αυτά, καθώς η συντήρηση τους επαφίεται στις χώρες προέλευσης των πεσόντων στρατιωτών. Αφού σε αρκετές περιπτώσεις οι χώροι θυμίζουν μεγάλα ανοιχτά πάρκα, και αποτελούν έτσι ιδιόμορφους πνεύμονες πρασίνου, σε μια πόλη όπου οι ανοιχτοί χώροι σπανίζουν. Κάνοντας μια περιήγηση στους χώρους αυτούς ο επισκέπτης θα εκπλαγεί από τα πολυάριθμα έθνη και θρησκεύματα στις επιτύμβιες στήλες καθώς χριστιανοί, μουσουλμάνοι, εβραίοι, ινδουιστές, αναπαύονται πλαϊ-πλαϊ. Επίσης θα συναντήσει αρκετά ονόματα πεσόντων γυναικών(είτε νοσοκόμων είτε στρατιωτικών), αλλά και ορισμένους Τούρκους και Βούλγαρους που αναπαύονται στον ίδιο χώρο με τους αλλότινους αντιπάλους τους στα πεδία των μαχών

Για πολλούς από αυτούς η Θεσσαλονίκη θα αποτελέσει τον ύστατο προορισμό στο ταξίδι της ζωής τους, που θα ξεκινήσει από την αρχή της στρατιωτικής τους θητείας και θα τους φέρει χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τις αγαπημένες τους πατρίδες, και σήμερα πλέον να αναπαύονται στη γή της Μακεδονίας.

Κείμης Κρυωνάς

Δημιουργός ομάδος ιστορικής αναζήτησης

Άγνωστη Θεσσαλονίκη

Wikipedia

Saloniki Front


Δημοσιεύεται στα blogs:
psema-gr

elliniko-fenomeno