ΚΕΙΜΗΣ ΚΡΥΩΝΑΣ: Η Θεσσαλονίκη, παλιά: Η τελευταία κατοικία του Τζορτζ Πολκ

Καθώς κατεβαίνουμε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, η διασταύρωση Αγίας Σοφίας με Τσιμισκή αποτελεί ένα από τα κυριότερα μέρη στα οποία χτυπάει η καρδιά της αγοράς. Στη διασταύρωση αυτή διασώζονται μερικά νεοκλασσικά κτίρια, και ένα απ’ αυτά στέκει χαρακτηριστικά στη μια πλευρά της διασταύρωσης, σχετικά καλοδιατηρημένο.

Πολλοί θα το έχουμε συνδυάσει με το χαρακτηριστικό κατάστημα υποδημάτων που λειτουργεί στο ισόγειο, αλλά και με τα γραφεία που λειτουργούν στο κτίριο. Το κτίριο όμως είχε μια άλλη χρήση παλαιότερα και συγκαταλεγόταν ίσως σε έναν από τους κυριότερους σταθμούς επισκεπτών της Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα στο κτίριο αυτό στεγάστηκε το ξενοδοχείο Αστόρια, που ανοικοδομήθηκε το 1929 σε σχέδια των αρχιτεκτόνων Α.Τζώνη-Γ.Παλαιολόγου με χαρακτηριστικά του γαλλικού κλασικισμού, και για την εποχή που χτίστηκε είχε την καινοτομία να διαθέτει μπάνιο σε ορισμένα από τα δωμάτια του. Άλλωστε στη μεγάλη πυρκαγιά του 1917, είχε καταστραφεί σημαντικό μέρος της ξενοδοχειακής υποδομής της Θεσσαλονίκης, με συνέπεια στην ανοικοδόμηση που επακολούθησε να συμπεριληφθούν σχέδια για νέα ξενοδοχεία. Έτσι κατά τα τέλη της δεκαετίας του ’30, υπήρχαν περί τα 80 ξενοδοχεία στη Θεσσαλονίκη, δείγμα της σημασίας που είχε σαν διαμετακομιστικό αλλά και σαν εμπορικό κέντρο.

Στις 7 Μαίου του 1948, θα καταφθάσει στο ξενοδοχείο Αστόρια ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τζώρτζ Πόλκ, ειδικός ανταποκριτής του αμερικανικού δικτύου CBS για τον εμφύλιο πόλεμο που διεξαγόταν τότε στην Ελλάδα. Ο Πόλκ, πρώην βετεράνος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στις ανταποκρίσεις του θα επικρίνει εξίσου τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Μερικές ημέρες αργότερα το ξενοδοχείο θα δηλώσει στις αρχές την εξαφάνιση του Πόλκ, ώσπου στις 16 Μαϊου το πτώμα του Πόλκ θα ανακαλυφθεί να επιπλέει στο ύψος της παλιάς παραλίας. Χωρίς να μπορέσει να ολοκληρώσει την τελευταία του δημοσιογραφική αποστολή στην Ελλάδα, να συναντήσει τον αρχιστράτηγο του Δ.Σ.Ε. και πρόεδρο της προσωρινής δημοκρατικής κυβέρνησης, Μάρκο Βαφειάδη.

Η δολοφονία του Πόλκ όχι μόνο θα συγκλονίσει τη μεταπολεμική κοινωνία της Θεσσαλονίκης, αλλά και η πρωτόγνωρη για την εποχή δολοφονία δημοσιογράφου θα εστιάσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον στη Θεσσαλονίκη, με ερευνητές να συρρέουν στην πόλη για τη διαλεύκανση της υπόθεσης. Για την πολύκροτη αυτή υπόθεση έχει γραφτεί μια πλειάδα άρθρων, ερμηνειών όπως και μια σειρά βιβλίων από Έλληνες και Αμερικανούς συγγραφείς, αλλά έχουν γυρισθεί και 3 ταινίες: «Κιέριον» του Δ.Θέου–1966, «Υπόθεση Πολκ» του Αγ.Μάλλιαρη–1978 και “Ο φάκελος Πολκ στον αέρα” του Γρ.Γρηγοράτου–1987.

Πλέον δεν υπάρχουν πολλά εναπομείναντα σημεία που να συνδέονται με την υπόθεση Πόλκ, άλλωστε τα παλιά δικαστήρια Θεσσαλονίκης έχουν κατεδαφισθεί πρό πολλού, εκτός ίσως αυτού του κτιρίου στη συμβολή Αγ.Σοφίας-Τσιμισκή που εξακολουθεί να υπάρχει ως σήμερα.