ΚΕΙΜΗΣ ΚΡΥΩΝΑΣ: Η Θεσσαλονίκη παλιά: Το Βρετανικό νεκροταφείο της Μίκρας

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου η Θεσσαλονίκη βρέθηκε στο επίκεντρο των επιχειρήσεων, καθώς στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας είχε αναπτυχθεί ένα πολεμικό μέτωπο, το οποίο έμεινε στην ιστορία ως το Μακεδονικό Μέτωπο ή αλλιώς το Μέτωπο της Θεσσαλονίκης.

Στο διάστημα αυτό εντός και εκτός της πόλης εγκαταστάθηκαν χιλιάδες στρατευμάτων προερχόμενα από την Αντάντ, τα οποία για να εξυπηρετήσουν τις πολεμικές ανάγκες τους, ανέπτυξαν εκατοντάδες εγκαταστάσεις όπως στρατώνες, νοσοκομεία, αεροδρόμια και πάμπολλα άλλα κτίρια. Μάλιστα ήταν τέτοιος ο όγκος των συμμαχικών στρατευμάτων, που θα μπορούσε κάλιστα να πεί κανείς πως μια δεύτερη πόλη σε πληθυσμό ήρθε να προστεθεί στην ήδη υπάρχουσα Θεσσαλονίκη.

Η παραμονή των συμμαχικών στρατευμάτων μεταξύ πολλών άλλων συνδέθηκε και με την ανάπτυξη της φωτογραφίας, καθώς λήφθηκαν εκατοντάδες φωτογραφίες είτε από τα στρατεύματα είτε με τη μορφή εμπορεύσιμων καρτ-ποστάλ. Κατά αυτό τον τρόπο υπάρχει ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό των αρχών του 20ου αιώνα, που διέσωσε η φωτογραφική μηχανή και η βιομηχανία των καρτ-ποστάλ.

Μετά τη λήξη του Α’Παγκοσμίου Πολέμου και την αποχώρηση των συμμαχικών στρατευμάτων, πλέον λίγα μέρη στην πόλη υπάρχουν για να θυμίζουν την παραμονή τόσων χιλιάδων στρατιωτών όπως μερικά κτίρια που διασώζονται μέχρι σήμερα, αλλά και των μεγάλων συμμαχικών νεκροταφείων που βρίσκονται στα περίχωρα της πόλης. Ένα απ’αυτά είναι το Βρετανικό Νεκροταφείο της Μίκρας, βρίσκεται στην περιοχή της Καλαμαριάς, πίσω από το στρατόπεδο Νταλίπη και που είναι ελάχιστα ορατό από τους παρακείμενους σημερινούς δρόμους.

Η ιδιαιτερότητα αυτού του νεκροταφείου έγκειται στο ότι στους χώρους του βρίσκονται θαμμένοι 1810 στρατιώτες προερχόμενοι όχι μόνο από κράτη της τότε Βρετανικής Κοινοπολιτείας αλλά και 147 στρατιώτες άλλων εθνικοτήτων, μερικοί από αυτούς μάλιστα προερχόμενοι και από αντίπαλα στρατόπεδα. Έτσι σε μια περιήγηση στους χώρους του νεκροταφείου θα συναντήσει κανείς εκτός από άγγλους, έλληνες, ρώσους κλπ όπως και βούλγαρους, και μερικούς τούρκους στρατιώτες. Επίσης στον χώρο του νεκροταφείου υπάρχουν και αναμνηστικές στήλες για τα σχεδόν 500 θύματα που προήλθαν από τις βυθίσεις των συμμαχικών πλοίων H.T. "Marquette", H.T. "Ivernia", H.T. "Arcadian", Fleet Messenger "Princess Alberta όπως και του νοσοκομειακού πλοίου Brittanic(Βρετανικός). Αξίζει να σημειωθεί πως το αρχικά σχεδιασμένο υπερωκεάνιο Βρετανικός ήταν ένα από τα τρία «αδερφικά» πλοία του Τιτανικού, και βυθίστηκε στις 21/11/1916 στα ανοιχτά της νήσου Κέας.

Το Βρετανικό νεκροταφείο της Μίκρας χτίστηκε σε μια περιοχή που βρισκόταν εκτός των κατοικημένων περιοχών της πόλης και η λειτουργία του διήρκησε από τον Απρίλιο του 1917 μέχρι και το 1920, οπότε και χρονολογούνται οι τελευταίες ταφές. Πλέον στους χώρους του αναπαύονται στρατιώτες διαφορετικών εθνικοτήτων και στρατιωτικών παρατάξεων, που η μοίρα τους έφερε εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τις πατρίδες τους, και ο τελευταίος τόπος κατοικίας τους να βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη.